Komisja przedstawiła koncepcję rozwoju sektorów rolnictwa i żywności, która ma budować zaufanie i dialog w całym łańcuchu wartości w UE i na świecie. W koncepcji tej podkreśla się ścisłą współpracę z instytucjami, rolnikami, podmiotami łańcucha żywnościowego i społeczeństwem obywatelskim na szczeblu lokalnym i regionalnym, uwzględniającą ich problemy i pomysły.
Z uwagi na zasadniczą rolę, jaką rolnicy pełnią w naszym życiu, celem jest zwiększenie konkurencyjności i atrakcyjności sektora rolno-spożywczego. W koncepcji nakreślono podstawowe warunki, które mają sprawić, by sektor ten rozwijał się, był innowacyjny i przynosił społeczeństwu korzyści, zarówno obecnie, jak i w 2040 r.
Koncepcję opracowano na podstawie sprawozdania ze strategicznego dialogu na temat przyszłości rolnictwa w UE i w porozumieniu z Europejską Radą ds. Rolnictwa i Żywności, aby zapewnić długoterminową konkurencyjność i zrównoważony charakter unijnego sektora rolnego i spożywczego. Według najnowszych wyników Eurobarometru większość mieszkańców UE uważa, że zapewnienie stabilnych dostaw żywności w Unii ma zasadnicze znaczenie.
Koncepcja obejmuje kilka obszarów priorytetowych oraz przekrojowe czynniki sprzyjające rozwojowi, którymi są: uproszczenie przepisów UE, badania naukowe, innowacje i cyfryzacja.
Komunikat: Wizja dla rolnictwa i żywności
Zestawienie informacji: Koncepcja rozwoju sektorów rolnictwa i produkcji żywności
- Na pierwszym planie
Komisja prezentuje swoją koncepcję rozwoju sektorów rolnictwa i żywności w Europie – ambitny plan działania na rzecz przyszłości tych sektorów. Plan zakłada tworzenie atrakcyjnego, konkurencyjnego, stabilnego, sprawiedliwego i gotowego na nowe wyzwania systemu rolno-spożywczego, na dziś i dla przyszłych pokoleń.
Budowanie atrakcyjnego sektora rolno-spożywczego
W swojej koncepcji Komisja zachęca do tworzenia odpowiednich warunków, które motywować będą przyszłe pokolenia do produkcji żywności, m.in. przez promowanie godziwych dochodów, wsparcia publicznego i przejrzystości w łańcuchu żywnościowym.
Europejscy rolnicy odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu bezpieczeństwa żywnościowego i dostarczaniu mieszkańcom zdrowej, wysokiej jakości żywności. Cały sektor rolno-spożywczy i obszary wiejskie zmagają się jednak z wieloma wyzwaniami.
- Zabezpieczenie przyszłości rolników, aby rolnictwo było rentowne finansowo, oraz zwalczanie nieuczciwych praktyk: pozyskiwanie dochodów z wielu źródeł, wspieranie lepszej pozycji w łańcuchu żywnościowym, aby rolnicy mogli rozwijać swoją działalność i uzyskiwać godziwe dochody.
- Zapewnienie odpowiedniego wynagrodzenia za świadczenie usług ekosystemowych.
- Tworzenie możliwości dla młodych ludzi na obszarach wiejskich: zachęcanie młodych ludzi do pracy w rolnictwie, wykorzystanie potencjału przedsiębiorczości sektora rolno-spożywczego, aby rozwijać nowe innowacyjne przedsiębiorstwa rolno-spożywcze.
Z korzyścią dla rolników, łańcucha rolno-spożywczego, a ostatecznie dla obywateli, w koncepcji proponuje się:
- Przegląd przepisów dotyczących nieuczciwych praktyk handlowych i rozporządzenia w sprawie wspólnej organizacji rynków produktów rolnych (WORR)
- Propozycję bardziej sprawiedliwszej, prostszej i lepiej ukierunkowanej wspólnej polityki rolnej
- Rozszerzenie kompetencji Unijnego Obserwatorium Łańcucha Rolno-Spożywczego
- Przedstawienie strategii dotyczącej biogospodarki
- Opracowanie ambitnego programu inwestycji
- Przedstawienie strategii wymiany pokoleniowej
- Uruchomienie unijnego obserwatorium gruntów rolnych
Dodatkowe informacje
Nieuczciwe praktyki handlowe w łańcuchu żywnościowym
Wspieranie konkurencyjnego i odpornego sektora
Łańcuch rolno-spożywczy znajduje się pod presją wywieraną przez wiele czynników, od zmiany klimatu przez globalną konkurencję po wyższe ceny energii. Bezpieczeństwo żywnościowe i suwerenność żywnościowa należą do priorytetów Unii.
- Zwiększanie odporności wobec zmian geopolitycznych: dywersyfikacja stosunków handlowych, tworzenie nowych możliwości eksportu, rozwijanie partnerstw międzynarodowych
- Zapewnienie, aby wszystkie produkty spełniały jednakowe normy: dostosowanie norm dotyczących produktów importowanych, aby ambitne normy unijne nie stwarzały niekorzystnych warunków konkurencji dla unijnych przedsiębiorstw, oraz rygorystyczne egzekwowanie stanowiących priorytet zasad bezpieczeństwa żywności.
- Zwiększenie odporności sektora rolno-spożywczego: wprowadzanie innowacji i utrzymanie wiodącej pozycji na rynkach światowych, ochrona interesów europejskich rolników i zmniejszenie zależności od importu towarów o krytycznym znaczeniu
Aby sprostać tym wyzwaniom, proponuje się:
- Nawiązywanie nowych dialogów partnerskich w dziedzinie polityki rolno-spożywczej
- Uproszczenie wymogów administracyjnych obciążających rolników i przedsiębiorstwa spożywcze
- Opracowanie planu dotyczącego problemów w zakresie dostaw białka
- Dążenie do większej harmonizacji norm produkcji mających zastosowanie do produktów importowanych
- Przegląd przepisów dotyczących dobrostanu zwierząt
- Stworzenie ambitnej sieci bezpieczeństwa opartej na jedności dla unijnego sektora rolno-spożywczego.
- Starania o przyjęcie europejskiego podejścia do zarządzania ryzykiem i zarządzania kryzysowego
- Przyjęcie planu przystosowania się do zmiany klimatu
- Wprowadzenie długoterminowej strategii dotyczącej zwierząt gospodarskich
Dodatkowe informacje
Zapewnienie warunków dla sektora gotowego na przyszłe wyzwania
Europejski sektor rolny odgrywa istotną rolę w procesie przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną. W koncepcji rozwoju rolnictwa i żywności podkreślono, że trzeba osiągnąć cele klimatyczne na 2040 r.
- Wspieranie celów klimatycznych UE: przyjęcie innowacyjnych praktyk, oznaczających możliwości dla rolników, którzy zapewniają zarówno dekarbonizację jak i konkurencyjność.
- Pomoc rolnikom w ocenie i poprawie wyników na poziomie gospodarstwa
- Ochrona i odbudowa różnorodności biologicznej UE: dbałość o zasoby naturalne, aby można było chronić zdrową glebę, czystą wodę i powietrzę, ograniczenie emisji, aby chronić przyrodę dla przyszłych pokoleń
Aby sprostać tym wyzwaniom, proponuje się:
- Opracowanie dobrowolnego systemu analizy porównawczej w zakresie zrównoważonego rozwoju gospodarstw rolnych
- Przedstawienie strategii odporności wodnej
- Przyspieszenie dostępu do biopestycydów
- System certyfikacji pochłaniania dwutlenku węgla i technik węglochłonnych
- Wprowadzenie strategii cyfrowej UE w dziedzinie rolnictwa
Dodatkowe informacje
Troska o żywność oraz sprawiedliwe warunki życia i pracy na obszarach wiejskich
Celem koncepcji rozwoju rolnictwa i żywności jest, aby ludzie znowu mieli świadomość, jakie produkty spożywają i skąd bierze się jedzenie na ich stole, oraz czuli więź z miejscami, z których ta żywność pochodzi. Celem jest również wspieranie obszarów wiejskich przez dbałość o zachowanie dziedzictwa kulturowego UE.
- Wspieranie sprawiedliwych warunków życia i pracy na dynamicznych obszarach wiejskich oraz wzmocnienie powiązań między mieszkańcami, obszarami wiejskimi i terytoriami oddalonymi
- Utrzymanie wiodącej pozycji pod względem innowacji w dziedzinie żywności
- Zrównoważony rozwój społeczny: ochrona praw pracowników, rozwijanie umiejętności i zachęcanie kobiet do wybierania zawodów związanych z rolnictwem
Aby osiągnąć te cele, proponuje się:
- Aktualizację planu działania UE na rzecz obszarów wiejskich oraz wzmocnienie paktu na rzecz obszarów wiejskich
- Stworzenie platformy „Kobiety w rolnictwie”
- Organizowanie corocznych dialogów na temat żywności z podmiotami systemu żywnościowego
- Wzmocnienie roli zamówień publicznych
- Rozwijanie krótkich łańcuchów dostaw
- Przegląd unijnego programu dla szkół
- Zwiększanie świadomości konsumentów za pomocą polityki promowania produktów spożywczych
- Dalsza promocja oznaczeń geograficznych
Dodatkowe informacje
Wspólna polityka rolna a zrównoważony rozwój społeczny
Informacje o oznaczeniach geograficznych i systemach jakości
W 2025 r. Komisja opublikuje pakiet legislacyjny przewidujący uproszczenie obowiązujących obecnie przepisów dotyczących sektora rolnego, aby zmniejszyć wymogi administracyjne wobec rolników. W ramach szerzej zakrojonego programu Komisja pracuje nad zmniejszeniem obciążeń regulacyjnych, jakie przepisy UE nakładają na obywateli, przedsiębiorstwa i administrację.
Nowe strategiczne podejście UE do badań naukowych i innowacji ma kluczowe znaczenie dla poprawy konkurencyjności rolnictwa, leśnictwa i obszarów wiejskich. Wspieranie wymiany wiedzy, podnoszenie umiejętności cyfrowych i dalsze wykorzystywanie narzędzi cyfrowych jest niezbędne, aby praca w rolnictwie stała się atrakcyjnym wyborem dla przyszłych pokoleń.
